منطقه يک تهران در شمال و شمال شرق پايتخت واقع شده است. اين منطقه چيزي حدود ۶۰ کيلومتر مربع وسعت دارد که نزديک به ۳۰ محله و نواحي ۱۰ گانه در تقسيمات شهرداري منطقه يک دارد.
محله هاي منطقه يک تهران
محدوده‌ي اين منطقه بين رشته کوه البرز لواسات و رودخانه درکه است. از آن جايي که اين منطقه از توابع شهرستان شميرانات محسوب مي شود با نام شميران نيز خوانده مي شود. منطقه يک به علت داشتن آب و هواي خوب و قرارگيري در ارتفاعات و بافت روستايي٬ مسيرهاي منتهي به کوهستان (دربند٬ درکه٬ توچال) قلب توريستي و گردشگري تهران محسوب مي شود. ساير ويژگي هاي اين منطقه شامل:
۲۹ سفارتخانه و اقامتگاه خيلي از سفرا در اين منطقه وجود دارد.
ارتفاع زياد از سطح دريا به نسبت ساير مناطق.
اماکن مذهبي متعدد شامل مسجد و حسينيه و ۸ امامزاده.
بافت سرسبز به علت وجود پارک ها و بوستان هاي متعدد.
مدارس و دانشگاه‌هاي مختلف در اين منطقه هستند.
خريد و فروش خانه در منطقه يک با قيمت بالا معامله مي شود و خانه هاي لوکس و اعيوني در محله هاي اين منطقه وجود دارد.
جاذبه‌هاي توريستي و گردشگري منطقه يک تهران
دربند تهران
فرهنگسراي نياوران
فرهنگسراي ملل
نگارخانه جماران
کاخ موزه سعدآباد
کاخ ملت
کاخ نياوران
امامزاده صالح
دربند
درکه
توچال
اوين درکه
پارک جمشيديه
پارک قيطريه
موزه طبيعت و حيات وحش ايران
مرکز علوم و ستاره شناسي در خيابان عمار
امامزاده صالح در ميدان تجريش و امامزاده قاسم در دربند نيز صفاي خاصي به اين محله هاي اين منطقه بخشيده است.
معروف‌ترين محله هاي منطقه يک تهران
آجودانيه : خيابان آجودانيه به علت قرار گرفتن در دامنه رشته کوه البرز داراي شيب زيادي است.
اقدسيه : يکي از محله هاي معروف شميرانات٬ که نام آن از اسم يکي از همسران ناصرالدين شاه گرفته شده است.
ازگل : يکي از محله‌هاي مرفه نشين شمال تهران٬ در مجاورت اقديسه و آجودانيه قرار دارد. ترکيب بافت سنتي و مدرن در اين محله مشاهده مي شود.
الهيه : يکي از محله هاي ناحيه ۷ شميرانات است. خيابان فرشته مشهورترين خيابان اين محله است.
امامزاده قاسم : در شمال تجريش و جنوب گلابدره واقع شده است. اين محله بخاطر مقبره امامزاده قاسم در روستاي قديمي دژ اوليا منطقه اي توريستي محسوب مي شود.
گلابدره : در قسمت شمال امامزاده قاسم و از محلات قديمي تهران است. در گذشته با محله امامزاده قاسم يک محله بوده اند که بعدها تفکيک شده اند.
اوين : محله اي خوش آب و هوا که به خاطر ساخت دانشگاه شهيد بهشتي محبوب شده است. در گذشته باغ ها و فضاهاي سرسبز در اين محله وجود داشته که با ساخت و ساز امروز از بين رفته اند. کلمه اوين يادآور زندان اوين نيز هست.
درکه : در نزديکي محله‌هاي ولنجک و اوين٬ منطقه اي توريستي تفريحي و محله اي مناسب براي کوه پيمايي و پياده‌گردي در تهران محسوب مي شود.
تجريش : محله تجريش مرکز شهرستان شميرانات است. ميدان تجريش نقطه‌ي پاياني خيابان وليعصر و يکي از مکان هاي تجاري و شلوغ تهران به شمار مي رود. بازار تجريش٬ امامزاده صالح و مراکز خريد متعدد جاذبه هاي اين محله‌اند.
تجريش در منطقه يک
حال و هواي تجريش
جماران : از اولين و قديمي‌ترين محله‌هاي تهران که به خاطر قرارگيري در مجاورت رشته کوه البرز آب و هواي مناسبي دارد.
باغ فردوس : در نزديکي خيابان وليعصر و ميدان تجريش واقع٬ اکنون باغ سينماي ايران در اين منطقه قرار دارد.
زعفرانيه : يکي از محلات شناخته شده٬ از مرتفع ترين محله هاي پايتخت و گران قيمت در منطقه شميرانات٬ بسيار خوش آب و هوا و تلفيقي از بافت سنتي و مدرن در دامنه کوه البرز واقع شده است.
دربند : از دهکده‌هاي قديمي شميرانات در شمال کاخ سعدآباد است. يکي از بهترين و خوش آب و هوا ترين محله هاي تهران براي تفريح و خوشگذراني براي توريست‌ها٬ مسافران و خود تهراني‌ها محسوب مي شود.
چيذر : در قديم چيذر يک روستا بوده با گذشت زمان جزيي از تهران شده و اکنون يکي از محله‌هاي قديمي و با اصالت شهر تهران٬ محسوب مي شود. اين محله از بدو شکل گيري به شکل مثلث بوده و بخاطر اماکن مذهبي متعدد از قديم بافت مذهبي داشته است.
ولنجک : يکي از محله هاي مرفه نشين و مرتفع شمال شهر تهران که در کوهپايه هاي قله‌ي توچال واقع شده٬ اين منطقه از چهار طرف در محاصره بهترين تفرجگاه‌هاي تهران قرار دارد.
محله هاي معروف منطقه يک
نياوران : اين محله جزء مناطق مرفه نشين و گران قيمت شمالي تهران محسوب مي شود. بافت اين محله ترکيبي از خانه هاي ويلايي لوکس٬ شيک ترين پنت هاوس‌ها و برج‌هاي مدرن است. به خاطر شيب زياد خيابان هاي اين محله معماري اين منطقه منحصر به فرد است.
محموديه : از ثروتمندترين محلات تهران مي باشد که بسياري از رجال سياسي و ثروتمندان تهران در اين محله ساکنند. اگرچه اين محله بسيار اصيل و مرفه نشين است اما زرق و برق معماري ساختمان‌ها از ساير محله هاي گران تهران کمتر است.
کامرانيه : اين محله‌ي گران قيمت٬ به مرکزيت خيابان کامرانيه٬ به دو بخش شمالي و جنوبي تقسيم مي شود. کامرانيه جنوبي در پايين چهارراه کامرانيه (تقاطع بلوار اندرزگو وخيابان فرمانيه و کامرانيه)٬ و کامرانيه شمالي در بالاي آن مي گويند.
کاشانک : از قديمي ترين محله هاي تهران٬ از آب و هواي خوبي برخوردار مي باشد. همين دلايل سبب افزايش ساخت و ساز و گراني مسکن در اين منطقه شده است.
قيطريه : يکي از محله‌هاي بسيار قديمي و مرفه نشين شمال تهران٬ وجود پارک قيطريه از خصوصيات مثبت اين محله گران قيمت مي باشد.
فرمانيه : يکي از محلات لوکس و مدرن منطقه يک٬ محله برج‌هاي لاکچري و سازه‌هاي خاص مثل برج آسمان و برج‌هاي دوقلوي فرمان است. اصلي ترين خيابان اين محله٬ خيابان فرمانيه است و از چهارراه فرمانيه و تقاطع پاسداران شروع و تا چهارراه کامرانيه و بلوار اندرزگو ادامه مي يابد.
شهرک محلاتي : در قسمت شرقي منطقه يک تهران و در بخشي از بزرگراه ارتش واقع شده است.
شهرک نفت : در اطراف اتوبان ارتش قرار دارد، از قدمت بيشتري در مقايسه با شهرک نفت پونک برخوردار و توسط شرکت نفت ساخته شده است.
سوهانک : محله اي با آب و هواي کوهپايه اي٬ دهکده اي در شمال شرق تهران بوده که با گذر زمان چهره‌ي شهري به خود گرفته است. جمعيت و ساخت و ساز دز اين منطقه روز به روز در حال افزايش است.